Gransanti
|
Gransanti | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Administrasyon | |||
| Péyi | Lagwiyann (Lafrans) | ||
| Mèr | Paul Martin | ||
| Démografi | |||
| Jantilé | |||
| Popilasyon | 6 656 zab. (2014) | ||
| Dansité | 3,1 zab./km² | ||
| Jéyografi | |||
| Altitid | Min. 35 m – Mags. 730 m m. | ||
| Siperfisi | 2 123 km² | ||
Gransanti sa roun koumin fransé di DROM di Lagwiyann. Koumin-an sa sitchwé o sid dé montangn fransé lonng-an di larivyè Lawa (ki ka divini pli ba flòv Maronni-a) ki sa sèl vwè di lagsé, di mwen té fika jouk an 2010 koté lajans air Guyane té mété oun rotasyon pou lavyon trwè fwè pa simenn, mèrkrédi-ya, vandrédi ké dimanch. Jòdla, lavyon ka éfègtchwé sis rotasyon touléjou sof mardi-a an dirègsyon di Senloran, Maripasoula ké Kayenn.
Zabitan-yan di Gran-Santi sa majoritèrman N'Djouka. Néyanmwen, annan lannen-yan 1980, dé réfij sourinanmen enstalé yé kò laba, notanman annan vilaj-ya (zanmo) di Gaa Kaba, Gran Limon, Ana Konndé ké Lyoni.
Jéyografi chanjé
Sitchwasyon chanjé
Pwen kilminan-yan ki roumarkab di koumin-an sa montangn Kotika (730 m) ké montangn fransé (552 m).
Klima chanjé
Klima sa di tip tropikal.
Listwè chanjé
- 1930 : Kréyasyon di téritwè di Linini-a, divizyon administrativ ki ka kontni Gran-Santi.
- 1946 : Départmantalizasyon-an di Lagwiyann, téritwè-a di Linini-a ka divini roun larondisman.
- 1968 : Kréyasyon di srèk minisipal di Gran-Santi-Papaychton-Apatou.
- 1969 : Srèk minisipal-ya sa anmòrfrézé an minisipalité.
- 1976 : Séparasyon dé koumin d'Apatou é di Gran-Santi-Papaychton.
- 1992 : Séparasyon dé koumin di Papaychton é di Gran-Santi.
Démografi chanjé
Lévolisyon-an di nonm di zabitan sa konnèt atravè rousansman-yan di popilasyon-an ki éfègtchwé annan koumin-an dipi 1961, pronmyé rousansman pòstéryò à départmantalizasyon-an di 1946. À pati di 2006, popilasyon légal-ya dé koumin sa pibliyé anniyèlman pa Insee-a. Rousansman-an ka roupozé dézòrmè asou roun kolèk di lenfòrmasyon anniyèl ki ka konsèrnen sigsésivman tout téritwè kouminal-ya o kour di roun péryòd di senk lannen. Pou koumin-yan di mwen 10 000 zabitan, roun ankèt di rousansman ki ka poté asou tout popilasyon-an fika réyalizé tout senk lannen-yan, popilasyon légal-ya dé lannen lentèrmédjèr ki fika kant à yé èstimen pa entèrpolasyon oben èstrapolasyon. Pou koumin-an, pronmyé rousansman ègzostif ki ka antré annan kad-a di nouvèl dispozitif té fika réyalizé an 2005.
Lékonnonmi chanjé
Lanmonnen lokal-a sa léro kou annan tout départman-an mé soupannan i posib di wè dé moun péyé an dolar sirinanmen oben an granm dilò. Popilasyon-an ka viv ésansyèlman di so lagrikiltir ké dé prodjwi ki kiltivé kou mannyòk, douri ké wasay. Ròt sa pirogyé é ka arpanté san sésé flòv-a pou ravitayé an lésans sit-ya di lòrpayaj ké zépisri lokal.
Koumin-an ka posédé laérodronm, laérodronm di Gran-Santi.