1770
lannen
1770 sa roun lannen koumin ki ka koumansé oun lendi.
Évènman chanjé
- 15 févriyé : vwayaj britannik-ya James Bruce ka ganyen Gondar, an Létchopi, pa Léjip-a ké Soudan-an. Li ka prétann ki li fika nonmen gouvèlnò di provens di Ras-el-Fil pa négus-a Takla Haïmanot II di Létchopi.
- 28 avril : navigatò britannik James Cook sa pronmyé Éropéyen-an à débarké asou kot oryantal-a di Lostrali-a, atè Botany Bay ; li ka an éfègtchwé rélévé-a é ka konkéri li pou kont-a di Gran-Brétangn, ka bay li non-an di Nouvèl-Gal di Sid. Lyé-a di so mouyaj sa ensi nonmen akoz di gran varyété-a di lèspès botannik jouk-la enkonnèt de Éropéyen, ki ka katalogé Joseph Banks, botannis di èspédisyon-an. Roumontan bò'd nò-a, Cook ka fè rélévé-a di tchèk 3 200 km di kot é ka réyisi èsplwa di navigé san donmaj ant kot-a ké résif-ya di Gran baryèr di koray (11 jen).
- 11 jen : lò di so pronmyé èspédisyon, kaptenn anglé-a James Cook ka atenn gran baryèr di koray, ki lonng di 2 600 km, o nò-lès di Lostrali-a. So navir, l'Endeavour, ka échwé so kò asou résif-ya. Li benzwen dé simenn pou réparé li.