1612
lannen
1612 sa roun lannen bisègstil ki ka koumansé oun dimanch.
Évènman chanjé
- Prentan : Pirat-a Peter Easton ka konstrwi roun fò atè Harbour Grace (pénensil d'Avalon, Latè-Nòv) ; aprè ki li réparé so bato é piyé péchri-ya pou aprovizyonnen so kò an wonm é an ravitayman, li ka kité Harbour Grace 17 jwiyé-a é ékimen Latlantik-a.
- John Rolfe, fitir lépou di Pocahontas, ki roubatizé Rébecca, ka entrodjwi kiltir-a di tabak an Virjini.
- 6 out, Lafrik ékinogsyal : o Brézil, Daniel de la Touche, ségnò de la Ravardière, Nicolas de Harley é François de Razilly ka rivé o pòr di Javiré asou zil-a di Maranhão ké flòt fransé-a konpozé di trwa batiman (Réjan-an, la Charlotte et la Sainte-Anne) é ka koumansé konstriksyon-an di roun fò, okèl yé ka bay non-an di Saint-Louis (São Luis), an lònò-a di lirwè di Lafrans Louis IX (8 sèptanm). Otour di sa fò ké kréyé so kò lavil-a di Sen-Louis di Maranhão (jòdla São Luis do Maranhão, ki klasé asou Lis-a di patrimwann mondjal pa Unesco-a). Fransé-a ka òbténi fasilman lalyans-a dé Endjen. Li divèt abandonnen lavil pou Pòtidjé-ya di Jerônimo de Albuquerque (es) an 1614 é sa anprizonnen atè Belém, o Pòtidjal.