Sant èspasyal gwiyannen

baz di lansman fransé é éropéyen ki sitchwé annan koumin-yan di Kourou ké Sennmari, an Lagwiyann

Sant èspasyal gwiyannen oben SEG sa roun baz di lansman fransé é éropéyen ki sitchwé annan koumin-yan di Kourou ké Sennmari, an Lagwiyann, ki té mété an sèrvis an 1968. Lafizé éropéyen-yan Ariane, ki itilizé prensipalman pou lansman-an dé satélit di télékouminikasyon, sa tiré dipi sa baz. Konplétan Ariane V don kapasité-a di lanpò sa di 9,6 tonn an lòrbit jéyostasyonnèr épi 20 tonn an lòrtbit ba, Dé nouvèl ansanm di lansman ki dèstinen à di nouvèl tip di lafizé sa entrodjwi - Vega (kapasité di lanpò di 1,5 tonn an lòrbit bas, inogirasyon an 2012) ké Soyouz (kapasité di lanpò di 3 tonn an lòrtbit jéyostasyonnèr, inogirasyon an 2011) - ki ka pèrmèt à Lajans èspasyal éropéyen-an (ESA) di dispozé di roun ganm konplè di lansò. Baz-a sa jéré konjwentman pa CNES-a (so propriyétè), Arianespace ké ESA-a.

Batiman di lasanblaj di Ariane 5.

Ké so latitid ki tré pròch di lékwatò-a, sant èspasyal sa idéyal pou plasé an lòrbit satélit jéyostasyonnèr-ya ki ka konstitchwé majorité-a di kliyantèl koumèrsyal-a d'Arianespace.

Listorik chanjé

Sélègsyon di sit di Kourou chanjé

À laswit-a di lendépandans-a di Laljéri-a é dé akò d'Évian an 1962, CNES-a sa annan lobligasyon-an di kité baz-a di lansman di Hammaguir an 1967. O total, katòrz sit sa étidjé sitchwé annan départman-yan di lout-lanmè é annan dé péyi étranjé kou Brézil-a oben Lostrali-a. Tout sa sit-ya gen kou pwen an koumen di fika pré di lékwatò-a, ki ka ofri miyò kondisyon-yan pou lansman-yan di anjen èspasyal. An léfè rounlo satélit sa jéyostasyonnèr, sa ki ka enpliké ki yé lòrbit sa annan plan-an di lékwatò-a. An partan di baz-a di Kap Kennedy satélit-ya ka pasé pa roun lòrbit di transfè ki enklinen asou lékwatò-a; mannòv-ya di korègsyon pwé kouté 15 % di mas-a ki mété an lòrbit.

Rapò-a di CNES ka roukoumandé Lagwiyann, ki ka ofri plizyò avantaj kou fèb dansité di popilasyon-an ké larj louvèrtir asou loséyan Atlantik-a, ki ka pèrmèt ensi di rédjwi risk-ya si i gen problenm ké lansò-a. Fasad maritim-an ka pèrmèt égalman di fè dé lansman di satélit asou lòrbit polèr annan dé kondisyon òptimal. Tout azimout-ya di lansman ant -10,5° (lòrbit polèr oben élyosenkronn) é +93,5° (lòrbit jéyostasyonnèr) sa posib. Atò, zonn-an pa fika sijét o tranmman di latè é o siklonn. Di plis, Lagwiyàn, antan ki parti antégran di téritwè fransé, té ka prézanté égalman avantaj-a di èstabilité politik-a. Pronmyé minis-a di lépòk-a, Georges Pompidou, ka swiv sa roukoumandasyon é 14 avril 1964 ka fè pasé roun arété ministéryèl établisan Sant èspasyal gwiyannen-an atè Kourou.

Konstrigsyon di baz-a di lansman chanjé

Chwè-a di lansman di sit di Lagwiyann pou enstalé roun baz èspasyal té antérinen an konséy dé minis pa jénéral De Gaulle 14 avril 1964, ki ka marké lagt di nésans-a di SEG. An sèptanm 1965 ka koumansé pronmyé travay di anménajman koté dé moun di pli di onz nasyonnalité ka travay. Ka koumansé alò konstrigsyon-an di roun dégra é di roun pon atè Kourou ensi ki alonjman-an di lapis-a di laéropò-a di Rochambeau, mé égalman ròt enstalasyon inègzistan di fè di fèb popilasyon-an di Lagwiyann é di Kourou an partikilyé ki ka konté à lépòk-a rounso 660 moun.

Pronmyé lansman chanjé

SEG-a ka inogiré so pronmyé lansman 9 avril 1968 ké lafizé Véronique. Ké swiv lannen swivant-ya lansman-an di nòv lafizé Diamant. Di 1967 à 1971 sant èspasyal gwiyannen-an gen égalman sèrvi à miz o pwen é o lésè dé lafizé Europa, san gran sigsé, mé ki té pèrmèt, pa léchèk sigsésif-ya, di préparé konsèpsyon-an di lafizé Ariane.

 
Prensipal sit di sant èspasyal gwiyannen.
 
Détay dé enstalasyon ki dèstinen à préparasyon-an é o lansman dé lansò Ariane ké Vega

Lenstalasyon-yan chanjé

Ansanm-yan di lansman chanjé

 
Zonn-an di lansman d'Ariane 5. Kat pilonn-yan sa dé paratonnèr.

Sant Joupitè-a sa sant-a di kontrol ki ka pèrmèt di piloté ansanm-an dé lopérasyon di préparasyon é di lansman. I ka sèrvi égalman di lasal di kouminikasyon pou médja-ya. Oun « larout di lèspas » ka désèrvi diféran ansanm-yan di lansman di baz-a, kou ELA-1.

Mwayen di lokalizasyon é di mizou chanjé

Pou swiv lafizé-a pannan so faz propilsé, baz-a ka dispozé di plizyò sistenm lòptik, rada ensi ki èstasyon di résèpsyon dé télémizou.

Soulon misyon-an, lafizé-a pou swiv roun trajègtwè bò'd nò-a oben lès-a ké mwayen-yan ki mété an òv diféran. Lòské lafizé-a ka swiv roun trajègtwè bò'd lès-a, èstasyon-yan di télémizou ka konprann èstasyon-an Galliot ki sitchwé à anviron 20 km di sit di lansman épi èstasyon-yan ki sitchwé atè Natal (Brézil), annan Zilé di l'Ascension atè Libreville (Gabon) é atè Malindi (Kénya). L'ESA ka dispozé di so pròp èstasyon di télémizou (èstasyon Diane) ki sitchwé o nò di sit di lansman. Trwè rada asou poutou-a di sit lansman sa itilizé pou swiv trajègtwè inisyal-a di lafizé-a.

Ròt enstalasyon-yan chanjé

Baz-a ka konprann égalman dé enstalasyon endistriyèl, propriyété di roun filyal di Lè likid ki ka pèrmèt di prodjwi diféran gaz-ya ki itilizé pa lafizé-ya ké satélit-ya ; lògsijenn likid, idrojenn likid, azòt, lélyonm. Baz-a di lansman sa roun sit endistriyèl ki klasé Seveso.

Oun mizé di lèspas sa égalman prézan asou sit-a, ki vizité pa plizyò dizenn di milyé di moun chak lannen.

Prosédou di lansman di roun lafizé Ariane chanjé

Éléman kontistitif-ya dé lafizé sa prodjwi an Léròp é transférés atè Kourou pa bato. À yé rivé, ka koumansé « kanpangn di lansman » ki ka douré anviron roun mwa é dimi. Li ka konsisté à asanblé éléman-yan di lansò(étaj, boustò, kaz di lékipman) annan batiman-an d'entégrasyon lansò (BIL), lopérasyon ki réyalizé pa Airbus Defence and Space (ansyennman EADS Astrium). Answit lansò-a ké satélit-ya di kliyan sa rougroupé annan batiman-an di lasanblaj final (BAF) anvan transfè à J-1 asou baz-a di lansman Ariane (BLA).

Dékolaj-a di lafizé-a sa otorizé si ansanm-an dé éléman sa « nonminal ». À konté H - 7 min oun òrdinatò ka jéré ansanm-an dé paramèt di fason otonmatik (sékans senkronnizé). Lòské motò-a Vulcain 2 sa mété anrout (finisman di kont à rébou H 0), roun délè di 7,3 ségonn ka pèrmèt di vérifyé bon fongsyonnman-an di sala é a ki a sa monman ki EAP-ya(boustò) sa limen é ki lafizé-a ka dékolé réyèlman.

Sèrvis sovgard-a, ki konstitchwé di roun lékip di kat pésonn, ka kontrolé bon déroulman-an di lansman é sa abilité à détrwi lafizé-a an ka d'événnman inatandou an rèsè dé prosédou ki té prévwè.

Èstatistik dé lansman dipi Kourou (rò lafizé-sonn) chanjé

Lansò-ya ki ka swiv té tiré dipi Kourou mé té routiré di sit dipi ; 1 Europa 2, 8 Diamant, 11 Ariane 1, Ariane 2, 11 Ariane 3 ensi ki 116 Ariane 4, don 7 AR40, 15 AR42P, 13 AR42L, 15 AR44P, 26 AR44LP é 40 AR44L. An sa ki ka konsèrnen lansò-ya an agtivité nonm-an di lègzanplè ki tiré koumansman mars 2018 : 97 Ariane 5 (25 de type G/G+/GES, 65 ECA (vèrsyon lourd) ké 7 ES vèrsyon enpòrtan l'ATV), 11 Vega é 18 Soyouz ST.

Dé djagranm-yan ki anba rékapitchoulé lansman-yan dipi Kourou (rò lafizé-sonn (mizajou finisman janvyé 2018).

Rélasyon piblik chanjé

Sant èspasyal gwiyannen-an sa lòbjè-a di tré nonbré lopérasyon di rélasyon piblik, prensipalman lò dé lansman dé lafizé. A annan sa kad ki 11 févriyé 2008, prézidan-an di Répiblik Nicolas Sarkozy vizité baz-a di Kourou.

Nòt ké référans chanjé

Wè osi chanjé