Pastòrizasyon
Pastòrizasyon oben débaktérizasyon tèrmokontrolé sa roun prosédé di konsèrvasyon dé aliman pa lakèl sa-ya sa chofé à roun tanpératir di 66 à 88 °C, pannan roun douré défini, épi roufrédi rapidman. Pastòrizasyon-an ka tiré so non dé travay di Louis Pasteur asou èstabilizasyon dé ven o xixe syèk.
Istwè chanjé
Nicolas Appert ka mété o pwen é ka pibliyé an 1831 annan so ouvraj Le livre de tous les ménages roun prosédé di konsèrvasyon dé aliman pa chofaj, notaman dilèt é di labyè. I pa té savé èspliké syantifikman éfikasité-a di sa prosédé ki nou ka aplé appertizasyon-an.
Alfred de Vergnette de Lamotte ka fè di nonbréz èspéryans asou ven-an é ka pibliyé an 1850 oun mémwè ki ka trété notaman di chofaj di ven.