Vèrsyon di 31 out 2018 à 20:09 chanjé PouLagwiyann (kozman \| kontribisyon) 177 modifications m LeGuyanaisPure moved page Amérik to Lanmérik ← Modifikasyon ki ansyen		Vèrsyon di 31 out 2018 à 20:12 chanjé annilé PouLagwiyann (kozman \| kontribisyon) 177 modifications Aucun résumé des modifications Modifikasyon ki nòv →
Lign 1 : [[Fiché:Americas (orthographic projection).svg\|197px\|right\|Kart di lokalizasyon di ~~Amérik~~Lanmérik (koloryé an ~~vèr~~vèrt).]] '''Lanmérik''' sa roun [[kontinan]] di lémisfè lwès-a di [[Latè]]. Li ka étann so kò dipi loséyan Artik o nò jouk kap Horn annan pasaj-a di Drake o sid, annan konfliyans-a dé loséyan Atlantik ké Pasifik ki ka délimité li à lès é à lwès, rèspègtivman. Ké roun sipèrfisi di pli di 42 milyon di km2, a dézyenm kontinan-an di plannèt-a, ki ka kouvri 8,3 % di sipèrfisi total-a é 28,2 % dé latè émèrjé. Diplis, Lanmérik ka konsantré anviron 13,3 % di popilasyon mondjal-a ké pli di roun bilyon di moun. So zabitan-yan sa dézignen anba jantilé-a Anmériken : sa tèrm sa soupannan égalman anplwayé pou dézignen zabitan-yan dé [[Létazini]] di Lanmérik ; délò, zabitan-yan dé diféran parti di kontinan sa frékanman distengé an anplwayan dé jantilé èspésifik kou Nò-Anmériken, Sid-Anmériken oben Latino-Anmériken. Tèrm-an America sa roun lenvansyon dé kartograf alman Martin Waldseemüller ké Mathias Ringmann ki ka aparèt annan plannisfè ki yé ka édité an 1507, ki té bay an lònò di èsploratò-a Amerigo Vespucci. '''Amérik''' sa roun Kontinan di ésmifèr lwès di [[Latè]]. Ki ka étan so kò dépi [[Loséan Arktik\|loséyan Arktik]] koté nò jouk Kap Horn annan pasaj di Drake koté sid, annan konflians di sé loséan Atlantik ké Pasifik ki ka délimité li koté lès ké lwès, respektivman. An rézon di so karagtéristik jéyografik, Lanmérik sa tradisyonnèlman konsidéré di mannyè wè di roun ansanm di anba-kontinan ki dézignen anba non-an dé Lanmérik, pas i ganyen [[Lanmérik di Nò]], [[Lanmérik santral]], [[Karayb]]-ya ké [[Lanmérik di Sid]]. Osi pou so potré kiltirèl, li ka divizé so kò an Lanmérik anglo-sagsonn, Lanmérik frankofonn ké Lanmérik latinn. ~~Ké so siperfisi di pli di 42 milyon di km2, a dézyèm kontinan di Latè, kouvran 8,3 % di siperfisi total-a ké 28,2 % di latè émerjé.~~ == Étimoloji == Di plis, Amérik ka konsantré anviron 13,6 % di popilasyon mondyal ké pli di 970 milyon di moun. So zabitan sa dézigné sou jantilé Amériken : sa term sa soupannan égalman amplwayé pou dézigné zabitan-yan dé [[Étazini\|Étazini d’Amérik]] ; dèlò, zabitan-yan dé diférant parti di kontinan sa frékaman distengé an amplwayan dé jantilé spésifik kou Nò-amériken, Sid-Amériken ou Latino-Amériken. Term America sa roun envansyon dé kartograf alman Martin Waldseemüller é Mathias Ringmann ki ka aparèt andan planisfè ki yé ka édité an 1507, ki té bay lònò di eksploratò Amerigo Vespucci. An 1507, Martin Waldseemüller, kartograf-a di roun sosyété di roun sosyété savant di Douché di Lorraine, ki dénonmen Gymnase Vosgien, ka prodjwi ké lèd-a di léroudit-a Mathias Ringmann oun plannisfè ki entitilé Universalis Cosmographia ki ka rouprézanté réjyon méridjonnal-a di Lanmérik. Sa mapmonn sa pronmyé kart asou lakèl ka aparèt mo-a « America », prénon féminizé ki atribiyé an lònò-a di navigatò floranten Amerigo Vespucci (Amerigo sa lékivalan italyen-an di prénon di lorijin jèrmannik « Aymeric », varyant méridjonnal di « Anri »). Sa èsploratò té an réyalité pronmyé-a ki émèt tèz-a di roun nouvèl kontinan lò di so èspédisyon o sid Patagonni-a an 1502. == Jéyografi == [[Fiché:Topographic30deg_S30W30.png\|thumb\|Kart jéyofizik di Lanmérik (kliké asou kart-a pou wè détay-a dé zonn jéyografik)]] Lanmérik sa dézyenm kontinan-an di plannèt-a apré Lazi-a. Li gen roun sipèrfisi d'anviron 42 437 680 km2 é ka étann so kò di nò o sid dipi kap Columbia (58 ° N, Nunavut, Kannanda) jouk zil Diego Ramirez (56 º S, Latè Difé, Chili). Li sa séparé di Larisi-a pa loséyan Artik-a é di Lantartik pa pasaj-a di Drake. So pwen-yan ki pli ògsidantal ké oryantal ka korèsponn rèspègtivman à zilé Attu (173 ° 11'E) an Lalaska (Létazini) é à pwent-a di Seixas (34 ° 47'O) an Paraíba (Brézil). Kontinan anmériken-an ka konpozé di trwa anba-kontinan : Lanmérik santral, Lanmérik di Nò ké Lanmérik di Sid, ensi ki di roun lark ensilèr ki dézignen anba non-an di Lézanti-ya é ka fè lofis di konnègsyon kontinantal ant Lanmérik di Nò ké Lanmérik di Sid. == Nòt ké référans ==

Lanmérik : Diférans ant vèrsyon