Lachin : Diférans ant vèrsyon

Contenu supprimé Contenu ajouté
FanmDjok (kozman | kontribisyon)
Aucun résumé des modifications
FanmDjok (kozman | kontribisyon)
Aucun résumé des modifications
Lign 1 :
{{Péyi
| non gwiyanè = Répiblik popilèr di Lachin
| non lokal = 中华人民共和国 (zh-Hanshans)<br/>中華人民共和國 (zh-Hanthant)<br/>Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó (zh)
| drapo = Flag of the People's Republic of ChinaFlag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg
| armwari = National_Emblem_of_the_People's_Republic_of_China%27s_Republic_of_China_(2).svg
| kart = China in its region China_in_its_region_(claimed hatchedclaimed_hatched).svg
| lanng ofisyèl = Chinwè mandaren (ki ékri ké lèd-a di sinogranm senplifyé
| kapital = Péken (BeijingBéydjinng)
| siperfisi total = 9 596 961
| jantilé = Chinwè
| popilasyon total = 1 376415 049140 000963
| lannen = jen = 20152018
}}
 
'''RépiblikLachin''', an fòrm lonng '''répiblik popilèr di Lachin''' (oben '''Répiblik popilèr di Lachin''', '''RPL''', chinwè senplifyé : 中华人民共和国 ; chinwè tradisyonnèl : 中華人民共和國 ; pinyin : Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó, prounonsé [tʂʊŋ˥xua˧˥ɻən˧˥mɪn˧˥kʊŋ˥˩xə˧˥kuɔ˧˥]), kouramanpafwè aplé '''Lachin popilèr''' éaplé pafwè '''Lachin popilèr''', sa roun péyipéy di [[Lazi]] di Lès. Ké bò d'1,4 bilyon di zabitan, swé anviron roun sizyenm di popilasyon mondjal-a, li sa péy-a ki pi péplé-a di monn. Li ka konté lwit laglonmérasyon di pli di dis milyon di zabitan, don kapital Péken, Shanghai, Kanton, Shenzhen ké Chongqing, ensi ki pli di trant lavil di onmwen 2 milyon di zabitan. Ké 9 596 961 km2 soulon chif-ya di ONU-a, Lachin-an sa égalman pli gran péy-a di Lazi oryantal ké trwézyenm oben katriyenm pli gran péy annan monn-an pa so sipèrfisi. Lachin-an ka étann so kò dé lakot di loséyan Pasifik-a o Panmir é o Tian Shan, é di dézè di Gobi à Limalaya o konfen di pénensil endochinwè.
 
== Létimoloji ==
Ké pli di oun bilyon trwè-san milyon di zabitan, ki ka rouprézanté anviron oun sizyenm di popilasyon mondjal-a, li sa péyi ki pi péplé di monn<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ch.html CIA world-factbook] (an anglè)</ref>. Li ka konté lwit aglomérasyon di pli di dis milyon di zabitan, ké kapital Péken, Shanghai, Kanton, Shenzhen é Chongqing, ensi ki pli di trant vil ki gen di milyon di zabitan. Ké 9 596 961 km2 sélon chif di ONI, Lachin sa égalman pi gran péyi di Lazi oryantal é sa trwazyèm ou katryenm pli gran péyi di [[Latè|monn]] par siperfisi.
Tout o lonng di yé listwè, Chinwè-ya té itilizé plizyò non pou déziyen yé péy. Jòdla, pi itilizé-a sa 中国 / 中國, zhōngguó (prounonsé /tʂʊŋ˥kwɔ˧˥/).
 
[[Fiché:Tradsimpzhongguo.png|thumb|中國 ké 中国.]]
Lachin ka étann so kò di sé kot di loséan Pasifik o Pamir é o Tian Shan, é di dézè di Gobi a Himalaya é o konfen di pénensil endochinwaz.
 
Lò li ka anvizajé létablisman di roun répiblik, Sun Yat-sen ké so konpangnon-yan pa té lé roupran tèrm-an « zhōngguó », pourtan kouran, pas li té anplwayé pa pwisans ògsidantal-ya ; yé té lé òkò mwen di « Shina » (支那), tèrm rédigtò itilizé pa Japonnen-yan pannan lagèr sino-japonnen-yan, ki enprégné di kòlonnyalism, ki nou ka routrouvé annan tranzagsyon chinwè di Lendochin (印度支那, Yìndù zhīnà). Yé ka désidé finalman di konbinen karagtèr-ya « zhōng » (中) ké « huá » (華 chin.trad. 华 chin.simpl.).
== Not ké référans ==
<references/>
 
== Listwè ==
[[Katégori:Azi]]
[[Fiché:Territories_of_Dynasties_in_China.gif|thumb|Lévolisyon téritoryal-a di Lachin-an.]]
[[Katégori:Lachin]]
 
=== Prélistwè ===
Dipi Néyolitik-a té ka ègzisté atè Lachin dé sosyété òrgannizé sédantèr ki té ka pratiké lagrikiltir ké lélvaj. Kiltir-a douri ka aparèt bò'd 5000 anv. J.-K. Byen ki dé lòbjè té fika trouvé asou sit-a di kiltir Majiayao (ant 2300 ké 2700 av. J.-C.), li sa jénéralman admèt ki laj di bronz koumansé atè Lachin òbò di 2100 anv. J.-K., pannan dinasti-a dé Xia. Mé a anba dinasti-a dé Shang (di 1766 à 1122 anv. J.-K.) Ki travay-a di bronz ka atenn tout so dévlopman.
 
=== Listwè di répiblik popilèr di Lachin ===
An 1949, Kouminis-ya ka achvé di pran kontròl-a di Lachin kontinantal-a (ki ka achvé an 1950 yé konkèt pa sa-a di zilé di Hainan), ki ka mété finisman à roun lonng péryòd di lagèr sivil kont gouvèlman-an di Kuomintang é di mòrsèlman politik. 1e ògtòb, Mao Zedong ka proklanmen asou laplas Tian'anmen, atè Péken, fondasyon-an di répiblik popilèr di Lachin, ki ka sigsédé à répiblik-a di Lachin. Partizan Kuomintang-yan ka roupliyé so kò annan zilé di Taywann, ké tchèk zilé di Fujian, koté ka mentni so kò roun gouvèlman ki toujou ka rouvandiké lapélasyon-an di répibliik di Lachin. Gouvèlman-an ki bazé atè Taywan sa inisyalman sèl Léta chinwè ki roukonnèt pa péy ògsidantal-ya, é ka konsèrvé syèj-a di Lachin à ONU-a.
 
[[Fiché:PRCFounding.jpg|thumb|Mao Zedong ki ka proklanmen répiblik popilèr di Lachin (fotografi di Hou Bo).]]
 
== Jéyografi ké klima ==
[[Fiché:China_100.78713E_35.63718N.jpg|thumb|Topografi di Lachin.]]
[[Fiché:Carte_de_Chine02.PNG|thumb|Kart jénéral di répiblik popilèr di Lachin. ]]
 
Lachin-an sa 3e oben 4e péy ki pli gran-an di monn-an apré Larisi, Kannanda é, soulon métòd-a di kalkil ki itilizé, Létazini-ya (ki ka enkli Lalaska). Si nou ka pran an kont rounso sipèrfisi térès-a (san lak ké larivyè), Lachin-an sa 2e péy ki pli gran apré Larisi-a. Lachin-an sa sitchwé o sant di Lazi é ka posédé 14 péy vwézen, sa ki ka an fè, à légalité ké Larisi, Léta ké plis di vwézen annan monn-an. So vwézen-yan sa : Viêt Nam, Laos, Birmanni, Lenn, Bhoutan, Népal, Pakistan, Lòfgannistan, Tadjikistan, Kirghizistan, Kazakhstan, Larisi, Mongoli ké Koré di Nò. Lachin ganyen roun frontchè térès total di 22 117 km, ki pi gran-an o monn. Lachin-an ka posédé égalman dé frontchè maritim ké Lakoré di Sid, Japon ké Filipin-yan.
 
== Karagtèr kiltirèl chinwè tradisyonnèl ==
[[Fiché:China_ethnolinguistic_1967.jpg|thumb|Lanng ki palé atè Lachin.]]
 
Valò tradisyonnèl chinwè-ya sa an gran pati isou di vèrsyon òrtodògs di konfisyannism, ki konnèt so lapojé anba dinasti Song, é divini roun pati santral dé kontni édikatif, ké dé lègzanmen mandarinal. Toutfwè, tèrm konfisyannis-a sa li-menm rézilta-a di roun séri di tandans divèrjan, don légalism-an, tout sijé à entèrprétasyon di dogsa orijinèl.
 
=== Èspò ===
An sa ki ka konsèrnen rézilta èspòrtif, Lachin-an sa atchwèlman dézyenm nasyon-an dèyè Létazini-ya. O Jé olenpik di lété di 2008, Lachin-an ka tèrminen pou pronmyé fwè-a o pik di klasman dé méday dilò, divan Létazini-ya (é dézyenm pou nonm total-a di méday).
 
== Kòd ==
Répiblik popilèr di Lachin-an gen pou kòd :
 
* B, soulon lis-a dé préfigs OACI di limatrikilasyon dé laéronnèf ;
* CH, soulon lis dé kòd péy ki itilizé pa OTAN-an, kòd alpha-2 ;
* CHN, soulon nòrm-an ISO 3166-1 (lis dé kòd péy), kòd alpha-3 ;
* CHN, soulon lis-a dé kòd péy di CIO ;
* CHN, soulon lis-a dé kòd péy ki itilizé pa OTAN-an, kòd alpha-3 ;
* CN, soulon nòrm-an ISO 3166-1 (lis dé kòd péy) an kòd alpha-2 ;
* .cn, soulon lis-a dé donmenn Entèrnèt di pronmyé nivèl ;
* PRC, annan lis-a dé kòd entèrnasyonnal dé plak minéralojik ;
* CN, soulon nòrm-an ISO 3166-1 (lis dé kòd péy), répiblik popilèr di Lachin-an gen pou kòd alpha-2 ;
* XT (kòd ki pli izité), soulon lis-a dé préfigs OACI di limatrikilasyon dé laéronnèf ;
* ZB, ZG, ZH, ZL, ZP, ZS, ZU, ZW et ZY, soulon lis-a dé préfigs dé kòd OACI dé laéropò.
 
== NotNòt ké référans ==
 
== Lannègs ==
 
 
[[fr:Chine]]