Brézil : Diférans ant vèrsyon
Contenu supprimé Contenu ajouté
Aucun résumé des modifications |
|||
Lign 43 :
Konfli-a ké douré trwa lannen ké tèrminen so kò an 1824 ké vigtwè-a dé troup brézilyen ké signatir-a di trété di Rio de Janeiro an 1825. Pronmyé konstitisyon brézilyen-an té pronmilgé 25 mars 1824-a. 12 ògtòb 1822-a, Lanpir-a di Brézil sa ofisyèlman proklanmen. Dom Pedro sa proklanmen Lanprò anba non-an di Pierre 1é.
== Jéyografi ==
[[Fiché:Brazil_topo_en2.PNG|thumb|Kart topografik di Brézil.]]
Brézil-a gen roun sipèrfisi total di 8 547 877 km2, li ka étann so kò di lékwatò o tropik di kaprikòrn. Péy-a ka tchipé roun vas zonn lonng-an di lakot-a sa di Lanmérik di Sid é ka konprann roun gran parti di entéryò-a di kontinan. Péy-a sa dilwen pli gran-an di Lanmérik laten, ka kouvri pré di lanmotché-a di sirfas-a do kontinan sid-anmériken.
Li ka patajé dé frontchèr térès ké Lourougwé o sid, Larjantin-an ké Paragwé-a o sid-lwès, Bolivi-a ké Pérou-a à lwès-a, Kolonbi-a o nò-lwès ké Vénézwéla, Sourinanm-an, Gwiyannan ké Lagwiyann o nò. Di pa so tay, Brézil-a ka partajé roun frontchè koumin ké tout péy-ya di Lanmérik di Sid, à lésèpsyon-an di Lékwatò-a é di Chili. Téritwè brézilyen-an ka konprann égalman roun sèrten nonm di zilé oben di tizilé, kou Fernando de Noronha, Atoll das Rocas, zilé-ya di Saint Pierre ké Saint Paul ensi ki larchipèl-a di Trindad é Martin Vaz. So tay, so rélyèf, so klima ké so rousours natirèl ka fè di Brézil roun péy jéyografikman divèrsifyé.
Brézil-a sa senkyenm pli gran péy-a di monn, apré Larisi, Kannanda, Létazini-ya ké Lachin-an, ensi ki trwazyenm pli gran an Lanmérik, dèyè Kannanda ké Létazini-ya. So sipèrfisi total ka étann so kò asou 8 511 965 km2, don 55 455 km2 dilo.
== Kiltir ==
Nwayo-a di kiltir-a di Brézil sa rézilta di mélanj ant tradisyon-yan ké koutim-yan dé trwa group ki kontribiyé à fasonnen lidantité nasyonnal-a di péy : fondatò potidjé-ya, Anmérendjen-yan ké imigran-yan ki sa vini o Brézil o kour dé syèk (Éropéyen, Afriken, oryantal, slav, èskandinav, etc.).
Lenfliyans-a di kiltir éropéyen-an asou Brézil-a ka routrouvé so kò annan lanng-an (potidjé), rélijyon-an (katolisism) ké larchitègtir-a. Kiltir brézilyen-an ka tchenbé égalman dé kiltir Afrik, anmérendjen é dé péy éropéyen (ròt ki Potidjal). Plizyò laspè di kiltir brézilyen-an té fòrtman enfliyansé pa rivé-a dé imigran italyen, alman ké èspangnòl(trwa dé prensipal group an provnans di Léròp) ki enstalé yé kò an gran nonm annan réjyon-yan di Sid é di Sid-Lès di Brézil. Anmérendjen-yan, yé, té enfliyansé lanng-an (plizyò di potidjé brézilyen sa dérivé dé ansyen lanng endijenn), tandi ki Afriken-yan té lésé yé anprent asou lanmizik-a, latchwizin-an ké ladans-a(notanman lò yé bay nésans o capoeira, roun lar marsyal envanté pa lèsklav-ya ki vini di Lafrik).
== Wè osi ==
| |||