Annglé : Diférans ant vèrsyon
Contenu supprimé Contenu ajouté
Aucun résumé des modifications |
|||
Lign 1 :
{{Lanng|
| non =
| péyi = [[Rwayom-Ini]], [[Étazini]], [[Kanada]], [[Ostrali]], [[Jamayik]]
| réjyon =
| nonm di lokitò = lanng
| fanmi =
▪ lanng endo-
* lanng
* lanng
* lanng anglo-
* '''
| iso1 = en
| iso2 = eng
| iso3 = eng
| kart = [[Fiché:English-as-Official-Language.png|300px]]
| léjann kart = Kart
}}
'''Anglé'''-a (English an anglé ; prounonsé : /ˈɪŋ.ɡlɪʃ/) sa roun lanng endo-éropéyen jèrmannik orijinèr di Langlétè ki ka tiré so rakaba-ya di lanng di nò di Léròp (latè di lorijin dé Ang, dé Sagson é dé Frison) don vokabilèr-a té anrichi é sentags-a ké granmèr ki modifyé pa fransé anglo-nòrman, ki té mennen pa Nòrman-yan, épi pa [[Fransè|fransé]]-a ké Plantajénèt-ya. Lanng anglé-a sa ensi konpozé di anviron 60 à 70 % di mo di lorijin nòrman ké fransé. Anglé-a sa égalman tré enfliyansé pa lanng ronman-yan, an partikilyé pa litilizasyon-an di lalfabé laten ensi ki chif arab-ya.
Lanng ofisyèl de facto di Rwéyonm-Ini, di Lirlann é di ròt zilé di larchipèl britannik (Zilé di Man, zilé anglo-nòrman), anglé-a sa lanng matèrnèl-a di tout oben roun parti di popilasyon-an, é itou lanng-an oben roun dé lanng ofisyèl di plizyò péy, totalman oben parsyèlman isou dé ansyen kolonni britannik di pèpman, don Létazini, Kannanda, Lostrali-a ké Nouvèl-Zélann, ki nou ka réyni anba lapélasyon-an di monn anglo-sagson, menm i pa ka ègzisté di définisyon inivèrsèl di sa lèsprésyon.
Li sa égalman lanng ofisyèl oben lanng di léchanj annan rounlo péy ki isou di ansyen Lanpir britannik, menm an absans di popilasyon di lorijin anglo-sagson signifikativ (Kénya, Nijérta, Hong-Kong, Lenn, Pakistan, etc.).
Patché péy don anglé-a sa lanng ofisyèl-a sa réyni osen di Commonwealth (byen ki pou sèrten, li pa sa sèl lanng ofisyèl).
Li sa égalman roun dé vennkat lanng ofisyèl di Linyon éropéyen-an.
Anglé-a sa lanng-an ki pli palé o monn ; antan ki lanng matèrnèl, li ka klasé trwézyenm, apré chinwè-a (mandaren) ké èspangnòl-a.
== Listwè ==
[[Fiché:Origins_of_English_PieChart.svg|thumb]]
Anglé-a sa roun lanng jèrmannik ògsidantal don lorijin-an ka trouvé so kò annan djalèk anglo-frison ki té mennen asou zilé di Brétagn pa tribi jèrmannik-ya ki vini enstalé yé kò, é fòrtman enfliyansé answit, sirtou o plan lègsikal, pa lanng-yan dé kolon orijinèr di Èskandinavi, di Nòrmandi (fransé anglo-nòrman) é di nò di Lafrans, an jénéral o Mwéyen Laj, épi pa fransé modèrn-an. Kou pou ròt lanng, dé lanpren o grèk ansyen é o laten anrichi di mannyè konstant lègsik-a jouk jòdla. Ròt idjonm ronman, ensi ki palé-ya dé ansyen kolonni enfliyansé anglé britannik-a di mannyè bokou mwen signifikativ, mé ka kontinwé di fika itilizé annan yé téritwè di lorijin, anglo-anmériken sa roun bon lègzanp.
== Klasifikasyon ké présizyon ==
Anglé-a sa o dépa roun lanng jèrmannik, fanmi osen di lakèl lanng vivan-yan ki pli pròch-ya sa lanng frison-yan ké èskots-a, mé ki néyanmwen sibi plizyò fwè lenfliyans-a di ròt lanng jèrmannik kou vyé norwè-a, di divèrs lanng ronman, kou laten-an ké sirtou fransé-a, lenfliyans latino-ronman ki nou ka roumarké annan mo-ya ki sa apriyori dé lanpren lègsikal (déjà vu oben rendez-vous, lèsprésyon fransé ki itilizé an anglé ; embargo di èspangnòl-a ; cupola, folio oben stiletto di italyen-an), mé òkò annan rounlo mo ké étimon laten (kou expect ← exspectare, school ← schola, oben scuttle ← scutela).
== Répartisyon jéyografik ==
[[Fiché:Anglospeak.png|thumb|Anglé annan monn-an. An blé fonsé, péy-ya koté anglé-a sa ofisyèl oben de facto ofisyèl. An blé klèr, péy-ya koté li sa lanng ofisyèl (sof pou Kébèk, roun dé provens kannandjen) mé pa pronmyé lanng-an ki palé.]]
[[Fiché:English_dialects1997_modified.svg|thumb|Djagranm sirkilèr ki ka bay propòrsyon rélativ dé lokitò don anglé-a sa lanng matèrnèl-a annan gran péy anglofonn-yan di monn.]]
== Nòt ké référans ==
| |||