Vénézwéla : Diférans ant vèrsyon

Contenu supprimé Contenu ajouté
PouLagwiyann (kozman | kontribisyon)
PouLagwiyann (kozman | kontribisyon)
Aucun résumé des modifications
Lign 41 :
 
5 jwiyé 1811, Vénézwéla ka déklaré so kò endépandan é sa ka déklanché réyagsyon-an di Kouronn-an. Simón Bolívar té gran chèf-a di sa mouvman é dé briga pou konstrigsyon-an di roun nouvèl nasyon.
 
==== xxe é xxie syèk ====
An 2018, ladministrasyon-an Trump ka kontré ké ofisyé militèr ribèl di Vénézwéla ki ganyen roun plan di ranvèrsman di prézidan Nicolas Maduro, soulon dé rèsponsab anmériken ké roun ansyen militèr vénézwélyen ki ka di ki li partisipé o réynyon. Kaz-Blanng déklaré ki li té lé « djalogé ké tout vénézwélyen ki ka manifèsté roun dézir di démokrasi ». The New York Times ka afirmen soupannan ki roun dé koumandan militèr vénézwélyen ki enpliké annan diskisyon sigré-ya ké anmériken-yan té ka figiré figurait asou lis-a dé fongsyonnèr vénézwélyen koronpi établie pa gouvèlman anmériken. Li sa notanman akizé ké ròt moun di tòrtiré dé advèrsèr politik. Dapré New York Times, rèsponsab anmériken té finalman désidé di pa apiyé konspiratò vénézwélyen-an, mé kou yé aproché yé, sa pouvé bay krédi à Nicolas Maduro, ki té ka dénonsé oun lenjérans anmériken. Kaz-Blanng ka déklaré ki li ka mentni so volonté di ranfòrsé roun kowalisyon entèrnasyonnal pou « rèstoré démokrasi-a o Vénézwéla ».
 
== Jéyografi ==
[[Fiché:El_Agua_Beach_(1).jpg|thumb|Laplaj vénézwélyen.]]
 
Téritwè vénézwélyen-an ka étann so kò dipi anviron-yan di lékwatò-a jouk nò di onzyenm paralèl. So sipèrfisi sa di 916 445 km2.
 
Asou kontinan-an, Vénézwéla ka posédé dé frontchè ké [[Gwiyannan]] à lès, [[Brézil]]-a o sid, Kolonbi-a à lwès, é à tchèk dizenn di mayls maren o larj dé lakot di lanmè-a dé Karayb o nò, ka trouvé yé kò Lézanti néyèrlandé-ya (Aruba, Bonaire, Curaçao) ké Trinité-kź-Tobago (ègs-GB). Nou pwé distengé trwè gran réjyon : lakot-a ké Zann-yan o nò é à lwès-a, plenn-yan o sant ké masif gwiyannen-an o sid-lès.
 
* Pwen sèptantriyonnal-a di kòrdiyèr dé Zann ka kilminen à 4 978 m o Pico Bolívar. Li ka anséré lak Maracaibo é ka prolonjé so kò bò'd lès-a an lonjan lakot.
* Gran plenn-yan, ki aplé Llanos(plaines an èspangnòl) ka tchipé nò-a di basen di Lorénòk-a é di so afliyan-yan Arauca ké Apure. Flòv-a ka jité so kò annan lanmè dé Karayb pa roun bidim délta marékajé ki ka tchipé tout réjyon nò-lès-a di péy (Delta Amacuro ).
 
* [[Fiché:SaltoAngel1.jpg|thumb|Salto Ángel, kaskad inentéronpi pli rot-a di monn.
 
Sid-a di basen di Lorénòk-a, ké so afliyan Caroní, sa sovaj é sa roun réjyon touristik. Nou ka trouvé laba dé rot lyé ki pli atragtif-a di péy : chit-ya di Salto Ángel rot di 979 mèt, roukonnèt kou pli rot chit dilo o monn.
 
Li ka posédé égalman 72 zilé, ki dispèrsé annan lanmè-a dé Karayb ké annan loséyan Atlantik-a, ki rougroupé annan Dépandans fédéral-ya. Margarita sa pli gran-an ké pi péplé-a.
 
=== Frontchè térès ===
* 2 200 km ké [[Brézil]]-a
* 2 050 km ké Kolonbi-a
* 743 km ké [[Gwiyannan]]-an
 
Soupannan, Vénézwéla ka rouvandiké téritwè-a ki ka korèsponn o Gwiyannan atchwèl, ki ka alé pafwè jouk [[Sourinanm]]. Asou kart-ya di Vénézwéla, Gwiyannan sa endiké antan ki Zonn an réklanmasyon.
 
== Kiltir ==
=== Lanmizik ===
Lanmizik-a di Vénézwéla sa enfliyansé pa so lorijin èspangnòl, anmérendjen ké afriken-yan. Kiltir otogtonn-an sa jòdla prézan annan lanmizik-a atravè sèrten enstrouman, antrot cameo, oun tanbou, ké botuto, oun sòrt di tronpèt.
 
== Nòt ké référans ==