Taylann : Diférans ant vèrsyon

Contenu supprimé Contenu ajouté
FanmDjok (kozman | kontribisyon)
Aucun résumé des modifications
Léon973 (kozman | kontribisyon)
Aucun résumé des modifications
Lign 1 :
{{Péyi
| non gwiyanè = RwayomRwéyonm di Taylann
| non lokal = ประเทศไทย (th)<br/>Prathet Thai (th)
| drapo = Flag_of_Thailand.svg
| armwari = Emblem_of_Thailand.svg
| kart = Thailand_(orthographic_projection).svg
| lanng ofisyèl = [[Tay]]
| kapital = Banngkòk = [[Bangkok]]
| siperfisi total = 514 000
| jantilé = Taylandè(z)Taylandé
| popilasyon total = 68 229 099
| lannen = 2017
}}
 
'''Taylann''"', an formfòrm longlonng '''Rwayomrwéyonm di Taylann''', an thaïtay Prathet Thaï, ประเทศไทย ouoben Ratcha Anachak Thai, ราชอาณาจักรไทย, sa roun péyiy di [[Lazi]] di Sid-ès. donAnvan 1939, liritwar ka kouvriaplé 514so kò rwéyonm di Syanm. Li sa bòdé à lwès é o nò-lwès pa Birmanni, o sid pa Malézi-a, à lès pa Kanbòdj-a é o nò-lès pa Laos. So kapital sa Krung Thep (กรุงเทพฯ, Sité dé Zanj), égalman aplé Banngkòk. Lanng ofisyèl-a sa sa tay-a ké lanmonnen bat. A roun monnarchi konstitisyonnèl dipi 1932 annan lakèl rwè-a ofisyèlman titré Chèf di Léta, Chèf dé Fòs larmé, partizan di rélijyon boudis é défansò di 000tout km2konfésyon.
 
== Listwè ==
Patché rwéyonm, prensipalté oben lanpir ka patajé yé kò péy-a annan oun listwè ki enbriké, lenvazyon ké donminasyon étranjé ki ka pèrpétchwé jouk finisman-an di xviie syèk.
 
Rézimen kronnolojik :
 
ie o vie syèk, rwéyonm-an ki konnèt pa so non chinwè di Funan ka donminen réjyon-an
* iiie o ve syèk, rwéyonm ki konnèt anba non chinwè-a di Dun-sun (sid)
* vie o xie siècle, rwéyonm môn di Dvâravatî(sant)
* viie syèk, rélasyon ké rwéyonm-an di Sriwijaya (sid)
* viie o xive syèk, rwéyonm di Lavo (sid)
* viiie o xiiie syèk, rwéyonm môn di Haripunchai (nò)
* xie é xiie syèk, lenvazyon khmères
* xiiie syèk, rwéyonm tay di Sukhothaï(sant) jouk 1438.
* xiiie o xviie syèk, rwéyonm tay di Lanna(nò)
* xive o xviiie siècle, rwéyonm d'Ayutthaya(sant)
* xviiie syèk à nou jou, dinasti Chakri atè Banngkòk (oben krungthep an tay)
* 1939 : Péy-a ka pran non-an di Taylann
 
24 jen 1932, roun révolisyon di palè, ki ké douré 3 lèr, ka mété finisma à monnarchi absoli-a. « Révolisyon-an di 1932 », kou li fika nonmen, té mennen pa roun group di roun santenn di moun, « pati di pèp », ki konpozé à pa égal di ofisyé ki koumandé pa Plaek Phibunsongkhram é di sivil ki dirijé pa Pridi.
 
== Jéyografi ==
Taylann-an ka fè pati di pénensil endochinwè-a, jouk lism di Kra, ki ka marké tranzisyon-an ké pénensil Malé-a. Péy-a ka étann so kò asou anviron 805 km di lès an lwès é 1 770 km di nò o sid.
 
O sant, nou ka trouvé roun vas plenn, plenn alivyal-a di Chao Phraya, pli gran flòv taylandé. A réjyon-an ki pli dans o nivèl di popilasyon-an é pli rich di mannyè agrikòl.
 
Banngkòk sa sitchwé à prògsimité di fèrtil délta di Maenam Chao Phraya (Mae Nam - แม่ น้ำ - litéralman manman-dilo (dilo manman di lavi), lé di larivyè oben flòv an tay). Tout otour di sa basen ki ka élvé so kò dé masif montangné. Masif-ya ki ka lonjé frontchè birman-an sa pik-ya ki pi élvé-ya, ki ka kilminen à 2 595 mèt o Doi Inthanon. Kant à réjyon pénensilèr-a, ki bòdé d’étrwè plenn kotché, li ka atenn so pwen kilminan o Khao Luang à 1 786 m.
 
[[Fiché:ThailandeCarte.gif|thumb|Kart pa The World Factbook]]
 
== Klima ==
Taylann-an ka bénéfisyé di roun klima di mouson. Nou ka distengé 2 sézon :
 
* Oun sézon sèk : di désanm à avril
* Oun sézon di mouson : di fen mè à novanm
* Annan nò-a di péy, nou ka distengé oun trwézyenm sézon ki aplé « sézon frèt »
 
Sézon sèk-a sa pli kour an rézon di prògsimité-a di lanmè. Tanpératir-a ka varyé ant 19° à 38 °C an mwéyenn.
 
== Kiltir ==
[[Fiché:2002-07-22_Dancers5-thailand.jpg|thumb|Dans]]
 
Kiltir-a di Taylann sa profondéman enprégné pa boudism theravāda, rélijyon ofisyèl. Oun gran pa dé lar — lapentir, èskiltir, larchitègtir, dans ké lanmizik — ka sibi sa lenfliyans é sa o sèrvis dé rouprézantasyon tradisyonnèl di boudism é di so dérivé-ya. Konfòrméman o anségnman di Bouda, mwenn-yan ka pratiké lasétism-an. Tout bonmanten-yan, yé k'alé sasé yé nouriti opré dé zabitan é dé koumèrsan bò'd 6 h di bonmanten (menm annan kapital mégapòl-a, Banngkòk - Krung Thep an tay).
 
=== Lanng ===
Si lanng ofisyèl-a ki palé pa onmwen 85 % di popilasyon-an sa tay, lengwis-ya ka dénonbré pli di 60 lanng an Taylann.
 
Taylandé oben tay sa pròch dé 2 djalèk law ki palé o Laos (don pi enpòrtan sa Law Soung anvan Lao Soum), Ségon lanng matèrnèl sa chinwè, lanng ki prézan an 2 djalèk (ant 1 ké 2 000 000 di lokitò), don Hakka, ké anviron 70 000 lokitò. Annglé-a sa ségonn lanng administrativ é lanng koumèrsyal-a, é sa palé an ségon lanng pa 3 500 000 di lokitò réyèl oben parsyèl.
 
== Nòt ké référans ==
 
== Lannègs ==
 
 
[[fr:Thaïlande]]