Sourinanm : Diférans ant vèrsyon
Contenu supprimé Contenu ajouté
Aucun résumé des modifications |
Aucun résumé des modifications |
||
Lign 13 :
}}
'''
Réjyon-an sa kolonnizé pa Provens-Ini-ya o xviie syèk é ka pran non-an di Gwiyann néyèrlandé. Li ka fourni souk, kafé, chokola ké koton à lanmétropòl-a di fè di lèsklavaj-a, jouk so labolisyon an 1863. Sourinanm-an ka divini roun réjyon otonnonm dé Péy-Ba an 1954 anvan di agsédé à lendépandans-a an 1975. Roun koudLéta militèr an 1980 ka signen koumansman di roun déséni di digtatir ki marké pa lègzékisyon-an d'opozan politik (masak di désanm 1982) ké léklatman-an di roun lagèr sivil. Processus démokratik-a sa rétabli o koumansman dé lannen 1990. Résponsab-a di koudLéta di 1980, Desi Bouterse, sa soupannan éli prézidan di Répiblik-a an 2010.
== Grafi ==
Grafi-a Surinam, anplwayé dipi Candide di Voltaire, sa toujou sa ki itilizé annan rounlo gid touristik oben sèrten lòrgann di laprès-a.
Jòdla, lòrtograf Suriname sa itilizé pa Lòrgannizasyon dé Nasyonzini, Koumisyon di toponnimi di Lenstiti nasyonnal-a di lenfòrmasyon jéyografik-a ké forèstché(IGN), Linyon éropéyen-an ké Lòrgannizasyon entèrnasyonnal di nòrmalizasyon.
== Listwè ==
Sourinanm-an sa roun dé nonbré kolonni di Lakot Sovaj-a, ant délta di Lorénòk-a é sa di Lanmazonn-an, ki tchipé jòdla pa roun parti di Vénézwéla é di Brézil, Lagwiyann, Sourinanm-an, ké Gwiyannan-an.
Dé group tribal anmérendjen ka enstalé yé kò à partir di 1100 anv. J.-K., asou plato dé Gwiyann : dé paléyo-endjen, Arawak-ya o ie syèk, épi bò'd lannen 900 Karib-ya é anfen Toupi-ya. Sa kat group-ya té òkò prézan lò di rivé-a dé Éropéyen.
=== Lépòk kolonnyal ===
Pronmyé kontagt ant Éropéyen ké Anmérendjen-yan ka fè so kò an 1500, lò di lèspédisyon èspangnòl asou lakot-ya (Pinzón). Dé èspédisyon britannik sa mennen byen plita (1595-1616) pa Walter Raleigh. À partir di 1616, pronmyé kolonni pèrmannan néyèrlandé-ya ka enstalé yé kò asou lèstchwèr di l’Essequibo, di Berbice épi Demerara (an atchwèl Gwiyannan). An 1630 ka enplanté yé kò dé Britannik an bouchou-a di flèv Sourinanm, sa ki ké mennen an 1651 à kréyasyon-an di propèr ké éfémèr kolonni britannik-a, pa Anthony Rowse ké Lord Francis Willoughby de Parham, gouvèlnò di Labarbad-a. Dé kolon britannik é dé lèsklav nwè ka rivé alò di Labarbad.
Sa kolonni sa konkéri an 1667 pa Néyèrlandé-ya, ki ka sédé o Anglé Nouvèl-Néyèrlann-an rétou. Jouk finisman-an di XVIIIè syèk, Néyèrlandé-ya ka divini mèt di litoral dé Gwiyann, di Maronni à l’Essequibo (swé Sirinanm-an ké Gwiyannan). Kat kolonni pèrmannan sa administré pa Konpangni-a dé Lenn ògsidantal, don lavil-a d’Amsterdam ka divini propriyétèr an 1770.
An 1783, apré roun syèk di révòlt é di fwit di lèsklav (maronnaj), di fè dé dou kondisyon di sa dannyé-ya, Néyèrlandé-ya ka signen roun trété ké chèf dé révolté Aloukiu Nenngé, ki sirnonmen Bonni, roukonnésan oun véritab lotonnonmi o Nwè ki réfijyé annan zonn forèstché-ya.
Lèsklavaj-a sa aboli tardivman, an 1863 (1794 épi 1848 annan kolonni fransé-ya). Kolon-yan ka fè alò vini dé travayò endoustanni (akò ké Lonn), janvannen ké chinwè.
=== Dipi lendépandans-a ===
Lakt di lendépandans sa adòpté 25 novanm 1975 pa palman sirinanmen. Gouvèlman-an sa alò sa di Henck Aaron, ki ka ranpòrté an 1973 lélègsyon jénéral-a pou akéri lotonnonmi gouvèlmantal-a. Ka sirvini alò roun légzòd dé Endoustanni, sirtou bò'd Péy-Ba-ya.
== Nòt ké référans ==
| |||