Rwéyonm-Ini : Diférans ant vèrsyon

Contenu supprimé Contenu ajouté
PouLagwiyann (kozman | kontribisyon)
Aucun résumé des modifications
PouLagwiyann (kozman | kontribisyon)
Aucun résumé des modifications
Lign 26 :
 
Nou ka trouvé di lonng ké profon bra di lanmè ki ka anfonsé so kò annan latè-ya. Lékòs-a ka posédé bò di lwit san zilé, ki ka sitchwé so kò pou laplipa annan Lwès-a é annan Nò-a di péy, notanman Hébrides, les Orcades(Orkney Islands) ké Shetland. Byen k'Édimbourg sa kapital-a, rich di roun bèl léritaj istorik ké architègtiral, lavil prensipal-a sa Glasgow.
 
== Listwè ==
=== Nésans di roun Linyon ===
[[Fiché:United_Kingdom_1843.jpg|thumb|Rwéyonm-Ini di Gran-Britangn é di Lirlann, an 1843.]]
[[Fiché:Oliver_Cromwell.jpg|thumb|Oliver Cromwell, pannan péryòd-a di Entèrrègn annglé-a, té à tèt-a di sèl réjim répiblliken annglé di tout listwè-a.]]
 
Rwéyonm-yan di Langlétè é di Lékòs té kowabité antan ki nasyon souvren é endépandan ké yé pròp monnark ké èstrigtir politik dipi ixe syèk-a. Prensipalté di Gal sa entégré o Rwéyonm di Langlétè an 1536, apré so lannègsyon à laswit-a di Èstati di Rhuddlan an 1284. Lirlann, konkéri à partir di xiie syèk, sa roun rwéyonm endépandan mé an 1541, Henri VIII ka divini lirwè di Lirlann. À partir di Linyon dé Kouronn an 1603, Rwéyonm di Lékòs-a ka patajé égalman menm souvren-an, mé Langlétè, Lékòs ké Lirlann ka rété dé Léta distenk. Douran entèrrègn annglé-a, Commonwealth di Langlétè ka annègsé Lékòs ké Lirlann, mé sitchwasyon présédan-an sa rèstoré ké rwéyèlté-a an 1660.
 
=== Lanpir britannik ===
Rwéyonm-an di Gran-Britangn (égalman konnèt à so koumansman kou Rwéyonm Ini di Gran-Britangn) té jwé roun ròl enpòrtan douran syèk dé Limyè-a, ké roun prézans fòrt an filozofi é an syans ensi ki roun gran lenfliyans annan tradisyon téyatral ké litérèr. Tout o lonng di syèk ki ka swiv, rwéyonm-an pran roun par enpòrtan annan dévlopman-an dé lidé ògsidantal di démokrasi palmantèr, ké roun roumarkab kontribisyon an litératir, an lar é an syans.
 
=== Trwè faz di apré-lagèr : travayism, thatcherism ke blairism ===
[[Fiché:Margaret_Thatcher_cropped1.png|thumb|Margaret Thatcher pronmyé fanm à kabèch-a di Rwéyonm (1979-1990).]]
 
Apré Ségon Lagèr mondjal, travayis Clement Attlee mennen o pouvwè pa ra-di-maré élègtoral di 1945. O progranm, nasyonnalizasyon dé sèrvis é kréyasyon di roun Léta-Providans, ké Sèrvis nasyonnal-a di santé britannik (National Health Service, NHS). An finisman-an dé lannen 1950, douran dékolonnizasyon-an, Rwéyonm-Ini ka pédi so èstati di sipèrpwisans.
 
Finisman-an dé lannen 1990 ka wè lavennman-an di travayis Tony Blair (1997-2007), pròch di City, é ki ka wè dabò annan Léròp roun gran marché, ki ka soutni kandidatir-ya di près tout péy-ya di Léròp di Léròp di Lès-a ké Lagèr di L'Irak malgré roun lopinyon piblik britannik plito défavorab. Li ka démisyonnen an 2007, pou lésé laplas-a à so minis dé finans Gordon Brown, li-menm briga o lélègsyon di 2010 pa konsèrvatò-a David Cameron. A anba ministèr-a di sa dannyé ki ka tchenbé so kò roun référandonm asou lendépandans-a di Lékòs 18 sèptanm 2014.
 
== Nòt ké référans ==