Léròp : Diférans ant vèrsyon

Contenu supprimé Contenu ajouté
PouLagwiyann (kozman | kontribisyon)
Aucun résumé des modifications
PouLagwiyann (kozman | kontribisyon)
Aucun résumé des modifications
Lign 1 :
[[Fiché:Europe orthographic Caucasus Urals boundary Europe_orthographic_Caucasus_Urals_boundary_(with borderswith_borders).svg|197px|rightthumb|Lokalizasyon di Éròp-a.]]
 
'''Éròp'''-a sa roun [[Kontinankontinan]] ou ounroun parti di siperkontinan-yan di Érazi é di Afro-Érazi. Li parfwasa pafwè aplé « Vyé Kontinan-an », anpa opozisyon dio « Nouvo MondMonn » ([[Amérik]]). Asou plan kiltirèl, Éròp té rousou di miltip enfliyans o kour dé laj, é ka konprann di nombré péyi ki posédé an menm tan oun léritaj konmen, dé diférans lengwistik, rélijyéz é istorik, ké dé apòr résan vini dipi mondyalizasyon-an. À sa tit, Éròp sa roun lèspas di sivilizasyon forjé pa roun listwè milénèr. Oun kominotékonminoté di péplpèp, di diféran ÉtaLéta, ka konstitwétann [[Inyonà éropéèn]]konstitchwé yé kò politikman ké Linyon éropéyenn.
 
== Jéyografi ==
[[Fiché:Europe_geographique_grande.jpg|thumb|Kart di Éròp jéyografik ka ka prézanté rélyèf-ya.]]
 
=== Limit jéyopolitik ===
Izaj-a ka fè di Éròp-a oun kontinan ; nou ka palé, si nou ka konsidéré Érazi ké plak érazyatik, di parti oksidantal di oun siper-kontinan. Limit terès-ya di Éròp-a té donk toujou enprésiz à lès pas i pa ka ègzisté di limit klèrman défini, di rélyèf ou di lanmè, ki ka vini klèrman sendé Érazi. Frontyèr jéyografik-ya di Éròp sa don pli politik ki fizik.
 
== Politik ==
[[Drapo:Flag_of_Europe.svg|thumb| Drapo éropéyen, drapo di Konsèy di Éròp é di Inyon éropéyenn.]]
 
Péyi-ya ki gen tout ou parti di yé téritwar asou kontinan éropéyen ou sa kiltirèlman rataché à Éròp (soulon limit jéyografik défini pli rot) sa o nonm di 51 :
 
* 44 péyi gen tout yé téritwar an Éròp : [[Albani]], [[Almagn]], [[Andorre]], [[Otrich]], [[Bèljik]], [[Byélorisi]], [[Bosni-Herzégovin]], [[Bilgari]], [[Kroasi]], [[Dannlark|Dannmark]], [[Espagn]], [[Estoni]], [[Fenlann]], [[Lafrans]], [[Grès]], [[Ongri]], [[Irlann]], [[Islann]], [[Itali]], [[Kosovo]], [[Létoni]], [[Liechtenstein]], [[Litchwani]], [[Liksanbour]], [[Masédwann]], [[Malt]], [[Moldavi]], [[Monako]], [[Monténégro]], [[Norvèj]], [[Péyi-Ba]], [[Pològn]], [[Portigè]], [[Répiblik tchèk]], [[Roumani]], [[Rwayom-Ini]], [[Sen-Maren]], [[Sèrbi]], [[Slovaki]], [[Slovéni]], [[Swèd]], [[Swis]], [[Ikrèn]] ké [[Wp/gvr/Vatikan|Vatikan]] ;
 
* 5 péyi sa an parti an Éròp, an parti an Azi : [[Azerbaïdjan]], [[Jéyòrji]], [[Kazakhstan]], [[Risi]] ké [[Tirki]] ;
 
* 2 péyi sa kiltirèlman rataché à Éròp-a, kwaki sitchwé an Azi : [[Arméni]] ké [[Chip]].
 
[[Fiché:Europe_countries_map_fr.png|thumb|Péyi-ya an Éròp.]]
 
== Kiltir ==
Palé di kiltir di Éròp sa difisil, pas di nombréz kiltir té siksédé yé kò (é té souvan asimilé dé apòr ekstra-éropéyen) dipi plizyò milénèr. Oun définisyon di kiltir di Éròp-a divèt nésésèrman osi tchenbé kont dé limit jéyografik di kontinan.
 
{{Éròp}}